Puur afval ? Een bijzondere 14de-eeuwse landelijke afvalcontext op de site Pullaar te Puurs (prov. Antwerpen)

In de lente van 2006 werden opgravingen uitgevoerd in de zone van het nieuwe bedrijvenpark \u27Pullaar\u27 in Puurs. Langs de Brabantstraat werd een archeologisch waardevolle zone van ca. 1,2 ha volledig opgegraven. Hier kwamen enkele honderden middeleeuwse sporen aan het licht, daterend van de 12de tot de 18de eeuw. Een opmerkelijke structuur was een lange, smalle kuil in het westelijke deel van de opgravingszone, gevuld met een grote hoeveelheid afval. Deze structuur en zijn inhoud vormen het onderwerp van deze studie. Het vondstenensemble uit Puurs geeft een bijzondere kijk op de materiële cultuur in landelijk gebied. De studie van deze context leek aanvankelijk vooral een goede gelegenheid te zijn om een beeld te krijgen van hoe een laatmiddeleeuws aardewerkensemble binnen een landelijk huishouden er uitziet. Deze thematiek is momenteel een belangrijk kennishiaat dat weegt op het onderzoek over de relatie tussen stad en platteland. De resultaten zijn echter in deze zin niet geschikt, dat het vondstenensemble geen informatie over een doorsnee huishouden aanreikt, maar onverwacht een glimp laat zien van een of meerdere ambachtelijke activiteiten in een rurale omgeving, die jammer genoeg niet beter geduid kunnen worden. De gegevens uit de analyses zijn onvoldoende voor een verdere interpretatie en mogelijke vergelijkbare sites in België of de ons omringende landen die hierin kunnen helpen zijn niet gevonden. Dit onderzoek moet dan ook beschouwd worden als een aanzet tot meer aandacht voor de rurale economie in de late middeleeuwen , een onderwerp waarover momenteel nauwelijks gegevens voorhanden zijn

Vierduizend jaar bewoning en begraving in Edegem-Buizegem (prov. Antwerpen)

De opgravingen in Edegem-Buizegem hebben alleszins enkele unieke vondsten en inzichten opgeleverd. De enorme grafcirkel uit de vroege ijzertijd is de grootste die ooit in Vlaanderen werd gevonden en is in afmetingen enkel te vergelijken met het vorstengraf van Oss (NL, Noord-Brabant). Ook de laatneolithische grafheuvel met standgreppel en een enkelvoudige palenkrans is de eerste in ons land. Beide structuren geven een beeld van een uitzonderlijk graf van een ongetwijfeld uitzonderlijk persoon in de samenleving, en van de inplanting van het graf in relatie tot de voorouders en het landschap. Ook de opgravingen van een grafveld uit de vroege en volle middeleeuwen is vrij zeldzaam in de regio, hoewel het jammer genoeg slechts voor een klein deel te bestuderen was. Daardoor gaf het weinig inzicht in de datering, de stratigrafie en de relatie tot het kerkgebouw. Afgezien van deze afzonderlijke elementen ligt het belang van de site evenzeer in de uitzonderlijke, bijna onafgebroken occupatiegeschiedenis vanaf het laat neolithicum tot in de late middeleeuwen. De nadruk lag in de opgegraven zone op de funeraire functie van de site, maar de bewoningssporen wijzen ook op een continue nederzettingsfunctie, zeker sinds de late ijzertijd. De zone direct rond de grafheuvels lijkt het centrum te zijn gebleven van alle latere occupatie. De locatie van de site, op het hoogste punt van de omgeving, speelde ongetwijfeld een doorslaggevende rol bij de inplanting van de grafheuvels. De hoog gelegen vruchtbare leemgrond was ook voor de prehistorische en vroegmiddeleeuwse bewoners een aantrekkingspool. In de Romeinse periode echter lijkt de nabijheid van de verbindingsweg tussen de vicus op Kontich-Steenakker en de Mechelse steenweg belangrijker te zijn geweest. De Romeinse bewoningskern is dan ook meer naar het zuiden te situeren

Het oudheidkundig bodemonderzoek aan de de Schaetzengaarde te Tongeren (prov. Limburg). Eindverslag 2004

From January 15th until March 15th 2004 the Flemish Heritage Institute excavated a small plot of ca. 5 m x 10 m in the south-west sector of the Roman town of Tongeren, in an insula, south of the main street (decumanus maximus) within the urban street grid. Since 1998 the site had been known as the findspot of a golden seal-ring with an intaglio showing a portrait of Commodus (180-193 AD). Although an early occupation of the south-west sector of Tongeren might be expected, no features or finds from the pre-Flavian period were found. These had probably already been completely destroyed by the digging and building activities associated with the later periods. The excavated features can be subdivided in two phases

Op zoek naar de oudste middeleeuwse bewoning aan de Grote Markt te Aalst (prov. Oost-Vlaanderen). Het onderzoek van afval- en beerkuilen uit de twaalfde tot de veertiende eeuw

During the Spring of 1999, rescue excavations were carried out on the north side of the Grote Markt in Aalst (fig. 1). Archaeological features dating from the late 12th to the 18th century were excavated during this campaign (fig. 3). The post-medieval structures, including a large brick 16th-century cesspit, had already been the subject of an article in Archeologie in Vlaanderen246. This publication focuses on the medieval features and their contribution to our understanding of the medieval development of the town of Aalst

Archeologisch noodonderzoek te Erps-Kwerps-Villershof (Kortenberg, prov. Vlaams-Brabant). Nederzettingssporen uit de ijzertijd, de vroege en de volle middeleeuwen

In het voorjaar van 2004 merkte lokaal archeoloog Walter Sevenants tijdens een toevallige werfcontrole van wegenwerken verschillende grondverkleuringen op met daarin een aantal scherven. Deze waarneming vormde de directe aanleiding voor een noodopgraving in het najaar van 2004 en de daaropvolgende verwerking en tentoonstelling (met bijbehorende brochure)in het voorjaar van 2006. Dit artikel vormt nu een sluitstuk op het afgelegde onderzoeksparcours. Het biedt een overzicht van de onderzoeksresultaten zonder daarbij iedere vondst en ieder spoor in detail te behandelen. Er wordt veeleer gestreefd naar de presentatie van een chronologisch overzicht, aangevuld met de resultaten van het natuurwetenschappelijk onderzoek en, waar mogelijk en relevant, een wat uitgebreidere vergelijkingsstudie