Die Bedeutung subjektiver Elternschaftskonzepte für Erziehungsverhalten und elterliche Partnerschaft. Ein Überblick über neuere Forschungsergebnisse

Das Konstrukt der subjektiven Elternschaftskonzepte, verstanden als die persönliche Auslegung der mütterlichen bzw. väterlichen Verantwortung, wird vorgestellt und gegen verwandte theoretische Konzepte abgegrenzt. Das Verhältnis subjektiver Elternschaftskonzepte zum tatsächlichen Erziehungsverhalten von Eltern und Fragen der Entwicklung und gezielten Veränderbarkeit werden unter dem Eindruck vorliegender theoretischer Modelle und empirischer Befunde diskutiert. Schließlich werden anwendungspraktische Überlegungen angestellt und einzelne Bildungsprogramme exemplarisch vorgestellt. (DIPF/Orig.)The construct of subjective concepts of parenthood, conceived as the personal interpretation of maternal or paternal responsibility, is outlined and distinguished from related theoretical concepts. The relation of subjective concepts of parenthood with the parents´ actual educational behavior and questions of its development and specific modifiability are discussed against the background of available theoretical models and empirical findings. Finally, possibilities to apply these concepts in practice are considered and some educational programs are sketched. (DIPF/Orig.

Channel changes of the Krasna riverbed (Holy Cross Mts. region) based on cartographic and geological data

The aim of the study was to identify riverbed changes of the Krasna river along its entire length in recent centuries, based on archival cartographic materials. Additionally, in the roughly 2-km long estuary section, where the largest riverbed changes were noticed in the maps, cartographic changes were verified by geomorphological and geological mapping of Quaternary sediments. The Krasna River is located in the northern part of the Świętokrzyskie Province in the Polish Uplands area. The Krasna River is a left-side tributary of the Czarna Konecka, with the length of 28 km. The basin area is about 121 km2. It was located in the Old Polish Industrial District. Krasna was one of the most industrialized rivers of the Old Polish Industrial District in 19th c. The waters of the lower section of Krasna were used to power forges and water mills. The activity of the forges and water mills contributed to changes in the course of the Krasna riverbed, visible on cartographic materials as well as in sediments. In early 1930s, old forges were transformed into water mills. In later years, the mill buildings were transformed into sawmills, which existed until the middle of the 20th c. On the flood plain, remnants of the iron metallurgy have survived in such forms as shafts and channels as well as in sediments as slags or bricks. With the fall of industrial activity, renaturalization processes started in the Krasna River valley and the river bed itself. This led to the restoration of a natural environment and the river came back to its natural course.Celem opracowania jest rozpoznanie zmian koryta Krasnej na całej długości w ostatnich stuleciach w oparciu o dostępne materiały kartograficzne. Dodatkowo, w ujściowym odcinku (około 2 km), w którym stwierdzono na mapach największe zmiany, zweryfikowano zmiany kartograficzne wykonując tu kartowanie geomorfologiczne i geologiczne osadów czwartorzędowych. Krasna położona jest w północnej części województwa świętokrzyskiego na obszarze Wyżyn Polskich. Jest lewobrzeżnym dopływem Czarnej Koneckiej o długości 28 km. Jej zlewnia o powierzchni 121 km2 znajdowała się w Staropolskim Okręgu Przemysłowym. W przeszłości, a zwłaszcza od XIX wieku, Krasna była jedną z najbardziej „pracowitych” rzek SOP-u. Wody dolnego odcinka Krasnej napędzały koła wodne urządzeń przemysłowych od Krasnej do Starej Wsi. Działalność kuźnic i młynów przyczyniła się do zmian biegu koryta rzeki Krasnej, widocznych na materiałach kartograficznych, jak i w morfologii i osadach. Na początku lat 30. XX wieku pozostałości po fabrykach zostały przekształcone w młyny wodne. W późniejszych latach budynki młynów przekształcono w tartaki istniejące do połowy XX wieku. Na równinie zalewowej zachowały się pozostałości po hutnictwie żelaza, jak kanały i wały, a w osadach żużle czy fragmenty cegieł. W ostatnich dziesięcioleciach, wraz z upadkiem przemysłowej aktywności, rozpoczęły się w obrębie doliny i w korycie Krasnej procesy renaturalizacji, a rzeka powróciła do swego naturalnego biegu

Neolithic deposit of flint cores in Zagórzyce, Kazimierza Wielka district

The purpose of this paper is presentation of flint materials from the pit number 92 discovered at multicultural site 1 in Zagórzyce. During the exploration a group of five flint cores were revealed, whose layout indicates an intentional deposit. They were accompanied by few ceramic fragments and several animal bones. In spite of the fact the flint artifacts represented different stages of exploitation, they have a relatively high potential and, after the necessary remedial treatments, could still have been exploited. It seems that the group of cores can be interpreted as a deposit of a utilitarian character. Three of these were formed on the nodule of chocolate flint, the rest were made of Jurassic flint. The size of the obtained blades and the technique of core processing speak for the feature's affiliation to the Lublin- Volhynian culture. Currently, considering only the partial examination of the site 1 in Zagórzyce, making a statement as to whether the presence of the L-VC in the discussed site was only a single episode or had more stable character is sadly not feasible. The reason of separated publication of this deposit is justified since discovery of this assemblage of cores contributes greatly to the picture of flint knapping in the the L – VC

Channel changes of lower and middle courses of the Wierna Rzeka River since the 18th century

The aim of this work is to show the influence human activity on small retention and channel changes of the Wierna Rzeka River in last centuries. The Wierna Rzeka River is located in the south-western part of the Holy Cross Mts. region in the Polish Uplands. The Wierna Rzeka River is left tributary of the Biała Nida River. It is classified as a 35.7 km long upland river with an 2.32‰ average slope. The 313.8 km2 large basin has an elongated shape with a meridional extension. The catchment area was located in the south-western part of the Old Polish Industrial District. From the Middle Ages to the end of the 19th century there were at least four forges on the Wierna Rzeka River. There were also water mills built on the former forges infrastructure. The most of mills on the Wierna Rzeka River was built in the second half of the 19th c. and at the beginning of the 20th c. The activity of the forges and mills led to changes in the development of the riverbed and created a pattern of anthropogenic anastomosis. Those changes are documented in archival and cartographic materials. In the second half of the 20th c. the water mills activity was stopped. On the floodplain many remains of metallurgy and mills infrastructure facilities have survived, embankments, canals, mill ponds. Currently, on the Wierna Rzeka River in the abandoned mills area, there are sections of anastomosing channel pattern. As a result of the renaturalization process, many anthropogenic forms disappeared and the drained water reservoirs became part of the floodplain.Celem opracowania jest przedstawienie wpływu działalności człowieka na zmiany małej retencji i koryta Wiernej Rzeki w ostatnich stuleciach. Wierna Rzeka położona jest w południowo-zachodniej części regionu świętokrzyskiego na obszarze Wyżyn Polskich. Rzeka jest lewobrzeżnym dopływem Białej Nidy. Sklasyfikowana jest jako rzeka wyżynna o długości 35,7 km ze średnim spadkiem 2,32‰. Zlewnia o powierzchni 313,8 km2 ma podłużny kształt o rozciągłości południkowej. Obszar zlewni znajdował się w południowo-zachodniej części Staropolskiego Okręgu Przemysłowego. Od średniowiecza do końca XIX wieku, na Wiernej Rzece funkcjonowały co najmniej cztery kuźnice. Działały tu także młyny, które budowano na dawnej infrastrukturze kuźnic. Najwięcej młynów na Wiernej Rzece wzniesiono w drugiej połowie XIX wieku oraz na początku XX wieku. Działalność kuźnic i młynów przyczyniła się do zmian w rozwinięciu koryta, doprowadzając do powstania anastomoz antropogenicznych. Zmiany te zostały udokumentowane w materiałach archiwalnych i kartograficznych. W drugiej połowie XX wieku działalność młynów została wstrzymana. Na równinie zalewowej zachowały się liczne pozostałości infrastruktury zakładów hutniczych i młynarskich (wały, kanały, stawy młyńskie). Współcześnie na Wiernej Rzece, w miejscu porzuconych młynów, występują odcinki wielokorytowe. W wyniku procesu renaturalizacji wiele form antropogenicznych zostało zatartych, a zdrenowane zbiorniki wodne stały się częścią równiny zalewowej

Location and interpretation of post-forest-fire sediments – case studies

Forest fires are common phenomenon in many countries, including Poland. Forest divisions are the institutions responsible for their monitoring and control. Their task is to detect, fight and counteract the fire forest effects. For a long time forest divisions have maintained the database of forest fires, since 2010 in digital version (Information System of the State Forests – SILP, Llas.2). The information gathered in SILP includes the classification, size and location of fires. The Information for the years 2010–2014 was obtained from the Forest Division Suchedniów (Świętokrzyskie province). Most fires were small, often limited to undergrowth and soil cover (less than 1 ha), two of them were classified as medium-size fires (over 1 ha). In post-fire areas a series of shallow geological borings was made. In most profiles no fire traces (layers of charcoal, individual coals etc.) where found. Such traces were preserved on flood plains, under the edges of terraces, where post-fire layer was covered by colluvial deposits. The study of forest soil pH indicate that fires which occurred many years ago did not leave any significant changes in the pH level, while in fire areas several years old pH level was lower. The results of contemporary post-fire sediments studys may be helpful in paleogeographical and geoarchaeological reconstructions (e.g. O’Connor, Evans 2005). In geological profiles it is common to find single charcoals, rarely layers. Their presence, changing the amount of sediment raises a number of controversies and problems with interpretation. In the Druć River valley (Belarus) the layer (0.2–0.35 cm) of post-fire charcoal (14C dating: younger than 200 years old) is covered with sandy colluvia (thickness 30 cm) with numerous of Neolithic and Iron Age artifacts. In this case the thickness of post-fire sediment many times exceeds sediments observed in Suchedniów Forest District, and suggests the occurrence of a very large forest fire (probably anthropogenic). After the fire, intensive soil erosion began in the burnt area, which in a short time covered fossilized charcoals layer by colluvium containing the artifacts.Pożary lasów są częstym zjawiskiem w wielu krajach, w tym i w Polsce. Instytucjami odpowiedzialnymi za ich monitorowanie i kontrolę są nadleśnictwa. Ich zadaniem jest wykrycie oraz przeciwdziałanie skutkom pożaru lasu. Nadleśnictwa prowadzą od dłuższego czasu, od 2010 roku w formie cyfrowej (System Informacji Lasów Państwowych – SILP, Llas.2), bazy danych dotyczące klasyfikacji, wielkości i lokalizacji pożarów lasów. Informacje za lata 2010–2014 pozyskano z Nadleśnictwa Suchedniów (woj. świętokrzyskie). Przeważnie pożary były małe, często ograniczone do podszycia i pokrywy glebowej (poniżej 1 ha), dwa z nich zostały sklasyfikowane jako pożary średnie (ponad 1 ha). Na terenach popożarowych wykonano szereg płytkich wierceń geologicznych. W większości profili nie odnotowano żadnych śladów po pożarach (warstw węgla, pojedynczych węgli etc.). Takie ślady zachowały się na terenach zalewowych, pod krawędziami teras, gdzie warstwa po pożarze była przykryta deluwiami. Badania pH gleby leśnej wskazują na to, że pożary sprzed wielu lat nie pozostawiły żadnych znaczących zmian w poziomie pH, natomiast w miejscach, gdzie pożary miały miejsce kilka lat temu poziom pH był niższy. Wyniki badań współczesnych warstw pożarowych mogą być pomocne w paleogeograficznych i geoarcheologicznych rekonstrukcjach (np. O’Connor, Evans 2005). W profilach geologicznych powszechne są pojedyncze węgle, rzadziej warstwy. Ich obecność, zmienna ilość osadów budzi jednak szereg kontrowersji i problemów interpretacyjnych. Przykładem może być stanowisko w dolinie Druci (Białoruś), gdzie warstwa (0,2–0,35 cm) węgli popożarowych (datowanie 14C – osady młodsze niż 200 lat) jest przykryta piaszczystymi deluwiami (grubość 30 cm) z licznymi artefaktami neolitycznymi i z epoki żelaza. W tym przypadku miąższość warstwy pożarowej wielokrotnie przewyższa osady obserwowane na terenie Nadleśnictwa Suchedniów, sugerując wystąpienie bardzo dużego pożaru lasu (prawdopodobnie antropogenicznego). Po pożarze, na odsłoniętej powierzchni, doszło do intensywnej erozji gleby, co doprowadziło w krótkim czasie do przykrycia warstwy węgla przez deluwia zawierające redeponowane artefakty

Model based control of water flow and level in a river system with hydropwer plant

Enkle regulatorer som en PI-regulator er ofte brukt i implementasjon av vannstandsregulering på elvekraftverk. Slike enkle regulatorer kan være vanskelig å bruke til å implementere mer avanserte regulator funksjoner. I denne oppgaven presenteres en måte å implementere en MPC regulator for vannstandsregulering på elvekraftverk. MPC gjør det enklere å implementere funksjoner som begrensning av vannstandsendring, og å opprettholde et konstant pådrag. I tillegg kan MPC bruke målinger som er tatt lenger opp elvestrekning, for å forutse hvordan de vil påvirke vannstanden og på denne måten respondere kjappere på framtidige forstyrrelser. Modellen av elven som brukes i MPC-en er basert på "St. Venant equations". Denne modellen er også brukt i en MHE, som estimerer tilstander og forstyrrelser i systemet som er nødvendige for å kunne kjøre MPC-en. MHE-en kan også bli degradert til en åpen sløyfe estimator som kan bli brukt blant annet ved tap av data. Løsningen som er presentert har blitt testet ved hjelp av simulasjoner som brukte ekte data fra kraftverkene i Funnefoss, Rånåsfoss og Bingsfoss, med gode resultater. MPC-en har ikke blitt testet på et ekte kraftverk, noe som er nødvendig for å bekrefte dens faktiske reguleringsevne.Simple controllers like PI controllers are most common in the implementation of water level control systems at hydropower plants. Such simple controllers have limitations, especially when more advanced control behaviors are desirable. In this thesis, a way to implement a model predictive controller (MPC) on a run-of-river hydropower plant is presented. The MPC allows for easier implementation of some features such as constraining water level change rate, and keeping the control inputs constant. In addition, the MPC is able to utilize upstream measurements to improve the controller response by predicting future behaviors. To implement an MPC, a river model has been built using St. Venant equations. This model is also used by a moving horizon estimator (MHE) that can estimate states and disturbances based on available measurements, which is necessary to run the MPC. The MHE can also be degraded to an open-loop estimator that can be used in case of data loss. The presented solution has been tested on simulations with real data from powerplants Funnefoss, Rånåsfoss, and Bingsfoss, with good results. The MPC has not been tested on a real powerplant, which is necessary to confirm its performance

Natural and Anthropogenic Changes in the Environment in the Middle Ondava Basin (Eastern Slovakia) during the Neolithic Period

The paper summarizes the geomorphological results of a research project focused on palaeogeographical and archaeological characteristics of a Neolithic settlement in the middle Ondava Basin (north-west part of the Eastern Slovakian Lowland). Investigations on an Early Neolithic (ca. 5500-5100 BC) settlement in Moravany were carried out as part of the project. Palaeogeographical studies were carried out in the neighbouring territory of this site. The Holocene alluvia detected there were much younger than the Neolithic and no distinct traces of the activity of Neolithic people were recorded. Extremely important data were obtained in Kladzany. The general structure of the river valley records the erosional phase of the end of the Pleistocene. In the Early Holocene, the Ondava river cut off the upper part of the palaeochannel fill during lateral migration. A slow process of aggradation was noted during the Neolithic since soil-forming "kept up" with the sedimentation. A change in the rhythm of the overbank deposition occurred after 5,830±40 BP which led to the fossilization of the soil by an over 1 m thick layer of silts. It is difficult to determine whether it is related to human activity