Η αρχή της παγκόσμιας δικαιοσύνης: Θεωρητικές και πρακτικές προσεγγίσεις

Στον απόηχο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, η διεθνής κοινότητα συνειδητοποίησε ότι υπάρχουν κάποια συγκεκριμένα εγκλήματα, τα οποία είναι τόσο σοβαρά και προσβάλλουν σε τέτοιο βαθμό θεμελιώδεις αξίες της πλειοψηφίας των κρατών, ώστε να πρέπει να διασφαλίζεται ότι οι δράστες τους δεν θα βρίσκουν ασφαλές καταφύγιο πουθενά. Ως αποτελεσματικός μηχανισμός για τη διασφάλιση της ανάγκης αυτής μπορεί αναμφίβολα να λειτουργήσει η αρχή της παγκόσμιας δικαιοσύνης, αφού με την εφαρμογή της αυξάνονται σημαντικά οι πιθανότητες ποινικής δίωξης και εκδίκασης των δραστών διεθνών εγκλημάτων. Ωστόσο, όσο προφανής και επιθυμητός κι αν είναι ο βασικός σκοπός πρόβλεψης της αρχής αυτής, η τελευταία έχει αναχθεί σε ένα αρκετά αμφιλεγόμενο ζήτημα, που έχει απασχολήσει τόσο σε θεωρητικό όσο και σε νομολογιακό επίπεδο. Αρχικά, στην παρούσα μελέτη, θα γίνει ανάλυση της έννοιας και της δικαιολογητικής βάσης της αρχής της παγκόσμιας δικαιοσύνης, και θα εκτεθεί ο τρόπος καθιέρωσής της καθώς και το πεδίο εφαρμογής της. Στη συνέχεια, θα παρατεθούν και θα σχολιαστούν διάφοροι προβληματισμοί που έχουν ανακύψει σχετικά με την υπό εξέταση αρχή, οι οποίοι αφορούν στην πιθανή σύγκρουση της τελευταίας με θεμελιώδεις αρχές του διεθνούς δικαίου, όπως η αρχή περί μη επεμβάσεως στις εσωτερικές υποθέσεις των άλλων κρατών και οι ασυλίες των αρχηγών κρατών και των κρατικών αξιωματούχων, στη σχέση της με την εξυπηρέτηση πολιτικών συμφερόντων και σκοπιμοτήτων, ενώ θα εξετασθούν και δύο ειδικές περιπτώσεις εγκλημάτων, η τρομοκρατία και η νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες. Στο τέλος, θα εκτεθούν τα πραγματικά περιστατικά και θα σχολιασθούν οι δικαστικές αποφάσεις που εκδόθηκαν από εθνικά ποινικά δικαστήρια βάσει της αρχής της παγκόσμιας δικαιοσύνης επί ορισμένων ιδιαιτέρως σημαντικών υποθέσεων της διεθνούς νομολογίας, που απασχόλησαν τη διεθνή κοινή γνώμη.In the wake of World War II, the international community realized that there are certain crimes considered so heinous that it must be ensured that their perpetrators could find no safe haven. The principle of universal jurisdiction may undoubtedly work towards this direction, since its application may significantly increase the possibility of the prosecution and conviction of perpetrators of international crimes. However, the principle of universal jurisdiction has been a subject of controversy in both legal theory and case-law. First, herein an analysis of the definition and rationale of universal jurisdiction, as well as its application and scope, will be performed. Then, this dissertation will deal with certain questions concerning a possible conflict among the principle of universal jurisdiction and other fundamental principles of international law, namely the principle of non-intervention and immunities of foreign Heads of state or other state officials, as well as its relation with politics and diplomacy. Two special crimes, i.e. terrorism and money laundering, will be also examined under the light of universal jurisdiction. Lastly, the decisions issued by national courts applying universal jurisdiction concerning certain significantly serious cases of international criminal law will be analyzed in depth